New York’taki Howard Greenberg Gallery, 20. yüzyılın en önemli belgesel fotoğrafçılarından birinin objektifinden hapsedilme gerçeğini gözler önüne seren kapsamlı bir sergiye, Danny Lyon: The Texas Prison Photographs’a hazırlanıyor. Bu retrospektif, galeri tarafından temsil edilmeye başlanmasının ardından Lyon’un buradaki ilk kişisel sergisi olma özelliğini taşıyor. Seçki; sanatçının 1960’ların sonlarında Teksas ceza infaz sistemine dâhil olduğu süreçte ürettiği fotoğrafları, filmleri, çizimleri ve arşiv belgelerini bir araya getiriyor.
Lyon’un bu dönemdeki çalışmaları, geleneksel haberciliğin mesafeli gözlemciliğini reddeden radikal ve katılımcı bir yaklaşımla karakterize edilen “Yeni Gazetecilik” akımının belirleyici anlarından biri olarak kabul edilir. Yöntemi, özneleriyle derin bir bağ kurmaya dayanıyordu; sanatçının kendi ifadesiyle: “Ben tesadüfen fotoğrafçı olan bir katılımcıydım.” Bu felsefe, Lyon’un 1967’de başlayarak 14 ay boyunca yedi Teksas hapishanesine benzeri görülmemiş bir erişim hakkı elde ettiği dönemi belgeleyen serginin merkezinde yer alıyor.
Tesislere günün her saatinde girme özgürlüğüne sahip olan Lyon; mahkûmları hücrelerinde, tarlalarda ve fabrikalarda çalışırken, yemekhanede, tecrit anlarında ve aramalar sırasında fotoğrafladı. Proje, toplumun kıyısına itilmiş bireylerin ham ve empatik görüntülerini ortaya çıkardı ve 1971 yılında yayımlanan, büyük beğeni toplayan Conversations with the Dead (Ölülerle Sohbetler) adlı fotoğraf kitabıyla zirveye ulaştı. Bu yayın, hapishane kayıtlarını, mektupları ve çizimleri fotoğraflarla harmanlayarak cezaevi sistemine bütüncül bir bakış sunan ve kişisel perspektifi belgesel anlatımla birleştiren öncü eserlerden biriydi.
Bu çok disiplinli pratiği yansıtan sergide, ağırlıklı olarak dönem baskılarının (vintage prints) yanı sıra seçilmiş modern işler, mahkûmlar tarafından üretilen orijinal sanat eserleri ve sesli röportajlar yer alacak. Özellikle, Lyon’un Teksas’taki kadın cezaevi olan Goree Unit’e yaptığı ziyaretlerden daha önce yayımlanmamış fotoğrafların ilk kez gün yüzüne çıkacak olması dikkat çekiyor. 16mm film görüntüleriyle desteklenen bu kareler, Lyon’un mahkûmlarla kurduğu samimi ilişkileri vurgularken, sanatçının “baskı ve beyhudeliğin sarsıcı bir portresini” yaratma niyetinin altını çiziyor.
1942’de Brooklyn’de doğan Lyon, kariyerine Şiddet Karşıtı Öğrenci Koordinasyon Komitesi’nin (SNCC) ilk fotoğrafçısı olarak başladı. Eserleri bugün Metropolitan Sanat Müzesi ve Whitney Amerikan Sanatı Müzesi gibi önemli koleksiyonlarda yer almaktadır. Galeri sergisiyle eş zamanlı olarak, sanatçının Willie gibi belgesel filmleri ve kayıtsız işçileri konu alan çalışmaları Metrograph ve Roxy Cinema’da gösterilecek.
Sanatçının katılımıyla gerçekleşecek sergi açılışı 5 Aralık 2025 tarihinde, 17.30 – 19.30 saatleri arasında yapılacak. Sergi, 31 Ocak 2026 tarihine kadar ziyarete açık kalacak.
